Tu chính án thứ 25 Luận tội Donald Trump lần thứ hai

Tu chính án thứ 25 trong Hiến pháp Hoa Kỳ đối phó đến vấn đề kế vị tổng thống và khi tổng thống mất năng lực. Mặc dù từ trước đến nay tu chính án này chỉ được sử dụng trong các trường hợp tình trạng sức khỏe của Tổng thống, Điều khoản 4 quy định rằng phó tổng thống, cùng với đa số các thành viên nội các, có thể tuyên bố tổng thống không còn khả năng thực thi nhiệm vụ của mình, rồi sau đó phó tổng thống sẽ lập tức đảm nhận các nhiệm vụ của tổng thống.

Vào tối ngày 6 tháng 1, CBS News đưa tin rằng các thành viên nội các đang thảo luận việc kích hoạt Tu chính án thứ 25.[18] Cả 10 thành viên Dân chủ trong Ủy ban Tư pháp Hạ viện, dưới sự lãnh đạo của Dân biểu David Cicilline, đã gửi một lá thư đến Pence "nhấn mạnh yêu cầu" ông kích hoạt Tu chính án thứ 25 và tuyên bố rắng Trump "không còn khả năng thực thi quyền hạn và nhiệm vụ của chức vụ mình," và cho rằng ông đã kích động và cho phép những cuộc bạo động.[19][20] Đến ngày 9, Pence vẫn chưa có động thái gì về việc kích hoạt và người ta vẫn không rõ mức độ ủng hộ việc này trong nội các ra sao, nhưng có nguồn cho rằng ông vẫn chưa loại bỏ khả năng làm việc này.[21] Để kích hoạt, Pence và ít nhất 8 thành viên nội các, tức hơn một nửa thành viên, phải đồng ý. Thêm vào đó, nếu Trump thách thức hành động này, cả hai viện trong Quốc hội phải đồng ý với số phiếu 2/3 mới kích hoạt được.[22]

Một vấn đề rắc rối là một số thành viên trong nội các chỉ là tạm quyền và chưa được Thượng viện phê chuẩn. Hai thành viên Bộ trưởng Bộ Giao thông Elaine ChaoBộ trưởng Bộ Giáo dục Betsy DeVos đã từ chức ngay sau cuộc bạo loạn. Họ đã bị chỉ trích là đã "trốn tránh trách nhiệm" thay vì ở lại để kích hoạt Tu chính án thứ 25.[23][24] Tuy nhiên, nhiều nguồn tin cho biết DeVos đã thảo luận việc này trước khi từ chức.[25] Theo một cố vấn, DeVos quyết định từ chức vì tin rằng không có khả năng phế truất Trump qua phương cách này khi biết được tin rằng Pence phản đối.[25]

Ủy ban Nội quy Hạ viện họp mặt vào ngày 12 tháng 1 năm 2021 để biểu quyết cho một nghị quyết không ràng buộc kêu gọi Pence kích hoạt Tu chính án thứ 25.[26] Pence sau đó nhắn lại quan điểm không kích hoạt trong một lá thư gửi đến Pelosi tối ngày 12. Trong đó, ông cho rằng Tu chính án thứ 25 chỉ nên được sử dụng khi Tổng thống mất khả năng, và việc kích hoạt Điều khoản 4 để trừng trị và cướp quyền của Trump trong lúc đang chuyển giao quyền lực sẽ tạo ra một tiền lệ xấu cho sự bền vững của nhánh hành pháp của chính quyền liên bang Hoa Kỳ.[27]

Cùng ngày, Hạ viện đã biểu quyết thông qua nghị quyết kêu gọi Pence kích hoạt Tu chính án thứ 25. Nghị quyết được thong qua với 223 phiếu thuận, 205 phiếu chống, và 5 người không bỏ phiếu (tất cả đều là đảng viên Cộng hòa);[lower-alpha 1] Adam Kinzinger là đảng viên Cộng hòa duy nhất bỏ phiếu thuận cùng với các đảng viên Dân chủ.[28]

Dự luật của Jamie Raskin

Tu chính án thứ 25 cho phép Quốc hội thành lập một ủy ban nhằm xác định tổng thống có còn khả năng phục vụ chức vị của mình không, nhưng ủy ban này chưa từng được thành lập. Vào tháng 5 năm 2017, Dân biểu Jamie Raskin (DMD-8) đã đề xuất ra một đạo luật nhằm tạo ra một "thực thể độc lập không phe phái: Ủy ban Giám sát về Khả năng Tổng thống."[29] Tháng 10 năm 2020, Raskin và Pelosi đã đề xuất một dự luật tương tự. Theo dự luật, ủy ban sẽ gồm 16 thành viên — bốn bác sĩ, bốn bác sĩ tâm thần, bốn chính khách về hưu từ Đảng Cộng hòa, bốn chính khách về hưu từ Đảng Dân chủ — và một người thứ 17 làm chủ trì.[30]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Luận tội Donald Trump lần thứ hai //www.worldcat.org/issn/0027-8378 //www.worldcat.org/issn/0028-6583 //www.worldcat.org/issn/0099-9660 //www.worldcat.org/issn/0362-4331 //www.worldcat.org/issn/1072-7825 https://www.theage.com.au/world/north-america/trum... https://www.ctvnews.ca/video?clipId=2114995 https://globalnews.ca/news/7558598/us-election-con... https://abc11.com/roy-cooper-gov-trump-impeachment... https://www.adn.com/politics/2021/01/08/alaska-sen...